(x. SGLC từ 0456 đến 0507).
“Khi thời gian tới hồi viên mãn, Thiên Chúa đã sai Con mình tới, sinh làm con một người đàn bà, và sống dưới Lề Luật để chuộc những ai sống dưới lề luật, hầu chúng ta nhận được ơn làm nghĩa tử” (Gl 4,4-5). Con Thiên Chúa chính là Đức Giêsu Kitô. “Vì loài người chúng tôi và để cứu rỗi chúng tôi, Người đã từ trời xuống thế. Bởi phép Chúa Thánh Thần, Người đã nhập thể trong lòng Trinh Nữ Maria và đã làm người” (Kinh Tin Kính).
I. Tại sao Con Thiên Chúa làm người?
Ở trên trái đất nầy con người là “Nhân linh ư vạn vật” nhưng lại đau khổ hơn hết mọi loài. Chỉ cần nhìn quanh thế giới hôm nay hoặc, xem lại lịch sử loài người cũng thấy rõ sự thật. Đó không phải do Thiên Chúa, vì Người đã sáng tạo mọi sự đều tốt đẹp, nhưng do chính con người đã sử dụng trí tuệ và tự do cách sai lầm để bất phục Thiên Chúa, và chuốc lấy muôn vàn thất bại trên đường hạnh phúc của mình. Dầu Thiên Chúa có thể bỏ mặc cho họ phải hư đốn vì tội của họ, nhưng Người là Cha yêu thương và toàn năng, không thể làm ngơ trước nỗi khổ của họ, nên Người phải ra tay cứu độ. Khi thời gian tới hồi viên mãn, Thiên Chúa sai Con của Người xuống thế làm người:
- để giao hòa chúng ta với Thiên Chúa: “Chính Thiên Chúa đã yêu thương chúng ta và sai Con của Người đến làm của lễ đền tội cho chúng ta” (1 Ga 4,10).
- để chúng ta nhận biết tình yêu của Thiên Chúa: “Tình yêu của Thiên Chúa đối với chúng ta được biểu lộ như thế nầy: Thiên Chúa đã sai Con Một đến thế gian, để nhờ Con Một của Người mà chúng ta được sống”. (1 Ga 4,9).
- để Người trở nên khuôn mẫu thánh thiện cho chúng ta: “Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (Ga 15,12) “Thầy đã nêu gương cho anh em để anh em cũng làm như Thầy đã làm cho anh em” (Ga 13,15).
- để chúng ta được “thông phần bản tính Thiên Chúa” (2 Pr 1,4) “nhờ sự hiệp thông với Người” (Thánh Irênê).
II. Bởi phép Chúa Thánh Thần mà Người xuống Thai.
Biến cố truyền tin cho Đức Maria (x.Lc. 1,16-38) cho ta biết “thời gian tới hồi viên mãn”. Chúa Thánh Thần là “Đấng ban sự sống” (Kinh Tin Kính) được sai đi để thánh hóa cung lòng Đức Maria và làm cho bà thụ thai Con Thiên Chúa. Con Thiên Chúa xuống thế làm người trong lòng Đức Trinh Nữ Maria, chính là Chúa Kitô, Đấng được xức dầu bởi Chúa Thánh Thần ngay khi bắt đầu làm người. Và sau nầy trong suốt cuộc đời, Đức Giêsu Kitô dần dần chứng tỏ: “Thiên Chúa đã dùng Thánh Thần và quyền năng mà xức dầu tấn phong Người (Cv 10,38).
II. Sinh bởi Đức Maria Đồng Trinh.
Biến cố truyền tin cho Đức Maria cũng cho biết Thiên Chúa đã muốn loài người tự nguyện hợp tác với công trình cứu độ của Người. Người đã tuyển chọn một thiếu nữ Ít-ra-en ở làng Na-gia-rét, thuộc xứ Ga-li-lê “đã đính hôn với một người tên là Giuse thuộc nhà Đavít, trinh nữ ấy tên là Maria” (Lc. 1,26-27).
Đức Maria đã được Thiên Chúa “ban cho nhiều ơn cân xứng với một vai trò cao cả như thế” (Lg 56). Tân Ước gọi Đức Maria là “Đấng đầy ân sủng” (Lc 1,28). Và Hội Thánh công bố rằng: “Đức Trinh Nữ Maria ngay từ lúc mới được thụ thai, nhờ ân sủng và ơn huệ đặc biệt của Thiên Chúa toàn năng, và dựa vào công nghiệp của Đức Giêsu Kitô cứu độ loài người, đã được gìn giữ toàn vẹn, không lây nhiễm chút vết nhơ nào của tội nguyên tổ” (DS-2803), và cũng tinh tuyền không một tội riêng nào trong suốt cuộc đời. Người là “Đấng Vô nhiễm nguyên tội”. Khi Đức Maria thưa lời “xin vâng”. Người đã trở thành Mẹ Đức Giêsu để thuộc quyền Con và cùng với Con phục vụ mầu nhiệm cứu độ (x.GH 56). Nhưng Đức Giêsu, Con của Người lại chính là Con Chúa Cha, là Ngôi Hai trong Ba Ngôi Thiên Chúa, nên Hội Thánh tuyên xưng Đức Maria là Mẹ Thiên Chúa. Sau hết, vì Đức Maria thụ thai Đức Giêsu bởi phép Chúa Thánh Thần, nên dầu đã sinh Đức Giêsu, Đức Maria được Hội Thánh tuyên xưng là Đấng trinh khiết vẹn toàn (x.GH 57). Như thế Đức Maria vừa là Mẹ vừa là Trinh Nữ vẹn toàn, theo ý định của Thiên Chúa Quan Phòng, Người “đi tiên phong, tỏ ra là một người mẹ và một trinh nữ gương mẫu tuyệt vời và hiếm có của Hội Thánh” (GH 63).
III. Đức Giêsu là Thiên Chúa thật và là người thật.
Việc Con Thiên Chúa làm người không có nghĩa là nơi Đức Giêsu có một phần là Thiên Chúa – một phần là người; cũng không phải là hai yếu tố Thiên Chúa và loài người hòa trộn lẫn nhau nơi Người. Đức Giêsu đã làm người thật mà vẫn là Thiên Chúa thật. Chân lý nầy Hội Thánh luôn phải bảo vệ và làm sáng tỏ trong những thế kỷ đầu tiên để đối phó với nhiều lạc giáo.
Công đồng Nicée (325) tuyên xưng Đức Giêsu “đồng bản tính với Đức Chúa Cha” chứ không phải có bản tính khác với Chúa Cha, Công đồng Ephêsô (431) tuyên bố “Ngôi Hai Thiên Chúa đảm nhận bản tính nhân loại trong ngôi vị của Người” chứ không phải Người có hai ngôi vị. Công đồng Chalcédonie (451) tuyên xưng “Chúa Kitô có bản tính Thiên Chúa và bản tính nhân loại, cả hai không lẫn lộn nhưng hiệp nhất trong một ngôi vị”. Công đồng Vatican II xác định rằng: “nơi Chúa Kitô bản tính nhân loại được đảm nhận (mặc lấy) chứ không bị tiêu diệt… Người làm việc với bàn tay con người, suy nghĩ bằng trí tuệ con người, hành động với ý chí con người, yêu mến bằng trái tim con người… thực sự trở nên một người giữa chúng ta, giống chúng ta mọi sự, ngoại trừ tội lỗi” (MV 22).
Như vậy Đức Giêsu là Thiên Chúa thật và là người thật. Thân xác, trí tuệ và ý chí con người của Người cũng phải “lớn lên, thêm vững mạnh, đầy khôn ngoan” (Lc 2,40) vì Người đã tự nguyện “trở nên giống phàm nhân” (Pl 2,7). Tuy nhiên, chúng lại hoàn toàn hòa hợp và tuân phục trí tuệ và ý chí của Thiên Chúa. Đức Giêsu yêu thương tất cả chúng ta bằng trái tim con người. Vì thế, Hội Thánh coi Thánh Tâm Đức Giêsu, bị đâm thủng vì tội lỗi chúng ta để cứu độ chúng ta, “như dấu chỉ và biểu tượng tuyệt vời của tình yêu Người đối với Chúa Cha và với tất cả chúng ta” (Đức Piô XII).
IV. Con Thiên Chúa làm người và con người hôm nay.
Nhiều người hôm nay do ảnh hưởng của tiến bộ khoa học kỹ thuật, và do lối sống hưởng thụ tiện nghi vật chất, đã bị cám dỗ như nguyên tổ xưa để tự hào tự mãn, muốn “đạt tới cùng đích đời mình ngoài Thiên Chúa” (MV 13), gạt bỏ Thiên Chúa để mình làm chủ tất cả… Nhưng đa số người Việt Nam theo truyền thống Á đông vẫn luôn quý mến sự hòa hợp giữa Trời Đất Người (Thiên Địa Nhân), biết vâng mệnh Trời, nhân ái với mọi người, và trân trọng thiên nhiên, để mong được an hòa hạnh phúc. Đây là truyền thống rất tốt đẹp và thuận lợi, giúp ta dễ chấp nhận hơn việc “Con Thiên Chúa làm người để hiệp thông với con người và vạn vật”. Việc hiệp thông của Người mang một ý nghĩa sâu sắc, và là lời mời gọi Kitô hữu Việt Nam hôm nay:
- 1. Ý nghĩa sâu sắc.
Con Thiên Chúa nhập thể làm người để thể hiện cuộc sống hiệp thông giữa Trời – Đất – Người, làm cho Trời – Đất – Người hòa giải hòa hợp với nhau, nhưng vẫn trân trọng phẩm giá của mỗi thành phần. Đó là để phục hồi phẩm giá đích thực và cao quý mà nguyên tổ đã làm hư mất. Người đã mở ra con đường cứu độ là mời gọi ta trở nên “đồng hình đồng dạng” với Người, để có thể chu toàn lề luật yêu thương mới của Người (MV 22). “Con Thiên Chúa làm người ta được hiệp thông với Người mà trở nên con Thiên Chúa”. (thánh Irênê).
- 2. Lời mời gọi Kitô hữu Việt Nam hôm nay.
Con Thiên Chúa làm người mời gọi Kitô hữu mang tên của Người, hãy tiếp nối công trình nhập thể cứu độ của Người bằng cách “trở nên đồng hình đồng dạng với Người” (Rm 8,29), noi gương Người hội nhập vào dân tộc mình để phục vụ; đồng hành với đồng bào để xóa dốt giảm nghèo, nhất là hội nhập vào truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc để có thể biểu lộ đức tin và loan báo Tin Mừng cứu độ của Người cho thích nghi với dân tộc hơn (Thư chung của HĐGM Việt Nam 1980).
